Ý dĩ là một loại dược liệu có từ lâu đời, mang đến nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe và hỗ trợ giải độc, điều trị bệnh lý, làm đẹp… Cây thảo mộc này có thể dùng trong ẩm thực hoặc làm thuốc uống, nhưng bạn không nên lạm dụng quá mức và nên tham khảo ý kiến từ chuyên gia.
I. Hạt ý dĩ là gì?
- Tên thường gọi: Ý dĩ.
- Tên gọi khác: dĩ mễ, dĩ nhân, bo bo, cườm gạo, mễ nhân, ý mễ, lục cốc tử, ý dĩ nhân.
- Tên khoa học: Coix lachryma -jobi L.
- Tên tiếng Anh: Coix seed, seed of jobstears, adlay.
- Tên tiếng Nhật: Yokuinin (hạt đã sấy khô và bỏ vỏ)
- Chi: Poaceae (Lúa)
Ý dĩ vừa là cây lương thực, vừa là cây thuốc có nguồn gốc ở Nam Á (miền Nam Trung Quốc và bán đảo Đông Dương). Cây được dùng phổ biến tại xứ Trung vào thời hậu Hán và du nhập vào Nhật Bản ở thời kỳ Edo.
Cho tới năm 1884, Bộ Y tế Nhật đã chứng minh ý dĩ là một loại thực phẩm tốt cho sức khỏe. Hiện nay, loại cây này đã được ứng dụng rất đa dạng trong lĩnh vực Y học và Thẩm mỹ, đem lại vô vàn lợi ích cho con người.
Đây là giống cây ưa ẩm, mọc ven các nguồn nước và có xuất hiện tại một số tỉnh thành tại Việt Nam Lai Châu, Thanh Hóa, Nghệ Tĩnh…ư
Bộ phận có thể dùng:
Trải qua nhiều thập kỷ, cây dĩ mễ được con người dùng chủ yếu là phần nhân hạt hoặc rễ.
Thông thường, quả chín già được thu hoạch và tách hạt rồi bỏ vỏ, lấy nhân trắng đem phơi khô. Còn phần rễ sẽ được rửa sạch và phơi vài nắng trước khi sử dụng.
Thành phần dinh dưỡng:
Theo Viện dinh dưỡng, trong hạt bo bo chứa tới 65% là hydratcacbon, 13,7% protit, 5,4% chất béo và tinh bột, axit amin, khoáng chất.
Một số hoạt chất tốt cho sức khỏe có trong hạt là phenol, flavonoid, polysaccharide, chất xơ, tinh dầu. Hạt bo bo còn có thành phần hóa học mạnh, đặc tính oxy hóa cao và khả năng kháng viêm hiệu quả.
Nhiều nhà khoa học đã ghi nhận hạt cây ý dĩ chứa nhiều protein gấp đôi so với gạo trắng, kèm theo là hàm lượng canxi, sắt, vitamin B1 dồi dào.
XEM NGAY: Review 8 Loại viên uống trắng da của Nhật đáng mua năm 2023
II. Hạt ý dĩ có tác dụng gì?
Để hiểu rõ hơn về lợi ích của dược liệu ý dĩ, bạn đừng bỏ lỡ những thông tin hữu ích được chia sẻ dưới đây:
1. Tác dụng của cây ý dĩ theo y học dân gian
Theo các tư liệu y học dân gian phương Đông, dĩ mễ có bị ngọt, tính hơi hàn nên được dùng nhiều trong việc thanh nhiệt giải độc và bổ phế.
Đặc biệt, tác dụng của ý dĩ đối với trẻ em là tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên và hỗ trợ giảm thiểu các triệu chứng của rối loạn tiêu hóa, sốt cao, nhiễm khuẩn đường hô hấp.
Nhiều người thắc mắc rằng ‘Hạt ý dĩ có tốt cho bà bầu và phụ nữ sau sinh?’, câu trả lời là Có. Bởi các hoạt chất trong hạt giúp giảm tiết khí hư, tăng cường khả năng sản xuất sữa, thúc đẩy co bóp tử cung để chữa kinh nguyệt không thông…
Tuy nhiên, phụ nữ đang trong thời kỳ nhạy cảm vẫn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thảo dược nào.
Ngoài ra, hạt bo bo còn có tác dụng làm thuốc giảm đau cho những trường hợp thấp khớp hay tổn thương dây thần kinh.
TÌM HIỂU THÊM: Top 5 Viên uống thải độc đẹp da của Nhật cho làn da căng tràn sức sống
2. Công dụng của ý dĩ theo y học phương tây
Nền Y học phương tây đã thống kê khá nhiều lợi ích sức khỏe mà quả ý dĩ mang lại, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các hệ cơ quan khỏi tổn thương.
- Đối với hệ hô hấp: nhiều người dùng vị thuốc ý dĩ với nồng độ cao thấp khác nhau để điều chỉnh nhịp độ hô hấp, làm giãn phế quản và ngừa viêm nhiễm, rất thích hợp dùng cho người bị xoang.
- Giảm nguy cơ béo phì: các hoạt chất trong hạt bo bo có khả năng ức chế enzyme của cyclooxygenase (COX) và ngăn ngừa quá trình tổng hợp mỡ béo cùng cholesterol ở gan. Cơ thể sẽ nhanh chóng đào thải chất dư thừa ra ngoài mà không gây tích mỡ.
- Cản trở sự phát triển của tế bào ung thư: với đặc tính kháng viêm mạnh và nhờ vào thành phần giàu chất chống oxy hóa, hạt dĩ mễ có thể ức chế sự lây lan của các khối u, đồng thời vô hiệu hóa các ổ vi khuẩn/ virus.
- Giảm căng cơ: nhiều thực nghiệm đã cho thấy tinh dầu từ ý dĩ có thể xoa dịu tình trạng căng cứng cơ vân mà không gây tổn hại đến sự dẫn truyền xung thần kinh.
- Lợi ích đối với hệ bài tiết: hạt bo bo giúp thúc đẩy quá trình bài tiết nước tiểu, giảm bớt nguy cơ mắc sỏi thận và viêm bàng quang, đồng thời hỗ trợ thải độc tốt hơn.
- Ngăn ngừa bệnh tiểu đường: trong hạt cây còn chứa một loại axit giúp thúc đẩy chuyển hóa chất béo, giảm hấp thụ glucose vào tế bào để giảm thiểu nguy cơ mắc tiểu đường.
3. Tác dụng của hạt y dĩ trong làm đẹp da
Người dân Nhật Bản sử dụng hạt bo bo rất phổ biến trong lĩnh vực làm đẹp, giúp duy trì làn da tươi sáng và trẻ trung lâu dài.
Cụ thể một số lợi ích phải kể tới là:
- Cải thiện mụn trứng cá: vì hệ bài tiết được hoạt động tốt hơn nhờ hạt bo bo nên quá trình đào thải độc tố qua da cũng trở nên thuận lợi, các mô tuyến không phải chịu áp lực và giữ cho da sạch khuẩn, lỗ chân lông thông thoáng.
- Kích thích sản sinh collagen: hoạt chất coixelanoid trong hạt dĩ mễ có chức năng tăng cường sự trao đổi chất sừng của da, thúc đẩy tổng hợp sợi nguyên bào và giúp làn da căng bóng mịn màng.
- Ngăn ngừa nám da, tàn nhang: các axit amin lành mạnh từ ý dĩ có thể làm gia tăng hoạt động bài tiết hắc tố, đồng thời tái sinh tế bào da mới để xóa mờ vết thâm sạm. Bạn sẽ thấy làn da trắng hồng và tràn đầy sức sống từ sâu bên trong.
BẬT MÍ: Top 5 viên uống trắng da chống lão hóa của Nhật bạn nên mua
III. Cách sử dụng hạt ý dĩ để làm thuốc, dược liệu
Từ những công dụng tuyệt vời của hạt bo bo, bạn hãy vận dụng những cách sau đây để chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp của mình tốt hơn.
1. Liều dùng và cách dùng chuẩn
Theo các chuyên gia, liều dùng hạt dĩ mễ hợp lý là từ 8-30g/ ngày để đảm bảo an toàn, không gây nên các tác dụng phụ ngoài ý muốn.
Hạt thường được dùng nhiều dưới dạng trà sắc sau khi bỏ vỏ, uống khoảng 15-30g và chia thành 3 lần mỗi ngày.
Bên cạnh đó, món ăn từ hạt ý dĩ cũng được đông đảo tín đồ làm đẹp ưa chuộng, mang tới vị ngọt thanh với nhiều giá trị dinh dưỡng cao.
Một vài cách chế biến hạt ý dĩ thành món ăn bổ dưỡng là nấu cháo chung với hạt sen hoặc đậu đỏ, nấu chè, món canh…
2. Các bài thuốc phổ biến từ cây ý dĩ
Nếu bạn muốn dùng ý mễ làm thuốc, hãy lưu lại ngay một số công thức phổ biến như sau:
- Trị viêm phổi, dạ dày: sao 100g hạt ý mễ và chia nhỏ từng ngày, sắc uống mỗi ngày một thang.
- Trị nhức khớp, phong thấp: 40g ý mễ, 120g ma hoàng, 30 hạt hạnh nhân, 40g cam thảo sắc trong khoảng 1 lít nước, chia uống 3 lần mỗi ngày.
- Chữa chậm kinh cho nữ giới: sắc 30g ý mễ tươi hoặc 15g rễ phơi khô, uống trước ngày hành kinh khoảng 2 tuần, duy trì 3-5 thang.
- Dùng để bồi bổ sức khỏe: 10g rễ cây hoặc hạt bo bo, 5g tang bạch bì, 4g mạch môn, 4g bách bộ, 4g thiên môn sắc với 1 lít nước sạch, giữ lại 300ml uống 3 lần mỗi ngày sau khi ăn 1 tiếng.
- Chữa sỏi thận hoặc bệnh viêm phổi: sắc 30g rễ cây với 500ml nước, giữ cạn còn một nửa lượng nước rồi chia thành 3 lần uống trong ngày, duy trì trong khoảng 1 tuần.
- Tăng tiết sữa cho bà bầu sau sinh: 30g ý mễ đã sao, 20g lá sung tật dùng để nấu cháo với móng giò, ăn 3-4 bữa/tuần.
- Giảm rối loạn tiêu hóa ở trẻ (táo bón, tiêu chảy, tiểu đục): 12g hạt ý dĩ, 10g hoài sơn đồ dạng bột để hòa với nước cơm, ăn ngày 2-3 lần với hàm lượng là 6g/lần.
- Trị mụn, dưỡng da mềm mịn: nghiền thành bột 1kg hạt ý mễ và bảo quản trong lọ thủy tinh. Với mỗi lần sử dụng, bạn lấy 3-5 thìa bột ngâm với nước qua đêm và dùng để rửa mặt vào hôm sau, thực hiện trong vài tuần để thấy hiệu quả.
- Xóa bỏ tàn nhang, làm trắng da: trộn 2 thìa bột bo bo với mật ong, chanh hoặc sữa tươi để tạo hỗn hợp sệt, sau đó thoa lên vùng da cần chăm sóc, massage nhẹ nhàng rồi rửa sạch sau 10-15 phút. Bạn nên lặp lại trong khoảng 2-3 lần/tuần, duy trì 1 tháng để làn da tươi sáng rạng rỡ.
IV. Lưu ý khi sử dụng ý dĩ làm thuốc, làm đẹp da
Mặc dù việc sử dụng hạt ý mễ khá đơn giản nhưng bạn vẫn nên cẩn trọng để tránh tự gây hại cho bản thân. Một số điều cần chú ý khi dùng dược liệu này bao gồm:
- Không tự ý sử dụng với liều cao bởi hạt ý dĩ có thể gây độc, dẫn tới nhiều nguy hại cho sức khỏe.
- Một vài mẹ bầu có cơ địa nhạy cảm không nên dùng ý mễ, bạn hãy tham vấn lời khuyên từ chuyên gia để có quyết định phù hợp, tránh xảy ra tình trạng co thắt nội mạc tử cung.
- Người có dự định phẫu thuật trong thời gian gần không nên sử dụng bất kỳ dược phẩm nào liên quan đến ý mễ để tránh làm loãng máu, làm chậm quá trình lành thương.
- Một số loại thuốc gây tương khắc với các hoạt chất có trong hạt bo bo là: glimepiride, glyburide, insulin, tolbutamide, kháng sinh…
- Nếu bạn đang muốn dưỡng da trắng đẹp tự nhiên, hãy thử dùng viên uống chức năng chứa thành phần ý dĩ để đảm bảo liều dùng phù hợp, không gây hại cho cơ thể.
Một gợi ý dành cho bạn là
thực phẩm bảo vệ sức khỏe dưỡng trắng da từ bên trong Yukiwa Nhật Bản. Sản phẩm chứa các dưỡng chất cần thiết như: chiết xuất ý dĩ, chiết xuất quả dứa, nhau thai heo… giúp chống oxy hóa, hỗ trợ giữ ẩm và tăng độ đàn hồi cho da, giảm thâm nám, mang đến cho bạn một làn da sáng đẹp.
Những thông tin hữu ích về ý dĩ trong bài viết đã giúp bạn giải đáp nhiều băn khoăn. Hãy cân nhắc lựa chọn cho mình một cách thức chăm sóc cơ thể an toàn và phù hợp, đồng thời tham khảo các địa chỉ cung cấp dược liệu chính hãng để tránh gặp tác dụng phụ.
